පසුබිම් චිත්‍රය
.
අපේ මුල් කාලීන
රාජධානිවල ඇති ගලින් නෙලූ ප්‍රතිමා, විචිත්‍ර කැටයම් වැනි දේ දකින බොහෝ අය කොතෙකුත්
සඳහන් කරන්නේ ඒවායේ සුන්දරත්වය, විභූතිමත් බව වැනි දේ. බොහෝ විට එවැනි අදහස්
අවසානයේ නවතින්නේ හුදු අතීතකාමයක් තුළ. ඒ හැරුණු විට, ඒවායින් වර්තමානයටඋකහා ගත
හැකි දේ ගැන සොයා බලන්නේ අතලොස්සක් දෙනෙක්. එසේ ම, ඒවා පසුපස සැඟවී ඇති විවිධ තාක්ෂණික
නිපුණතාවන් ගැන අවධානය යොමු කරන්නේ ඊටත් වඩා අඩු පිරිසක්. බොහෝ විට එක් කුඩා නිර්මාණයක
පසුබිමේ පවා ශිල්ප ශාස්ත්‍ර ගණනාවක භාවිතයක් තිබෙනවා.
එසේ ම ඒවා නිර්මාණය
සඳහා ශිල්ප ශාස්ත්‍ර පමණක් නොව, ආකල්පමය අංගයේ
උපයෝගීතාවක් ද තිබී ඇති බව වඩාත් විචාරශීලීව සොයා බැලීමේදී පැහැදිලි වෙනවා.
(සැබැවින් ම, අද පවා තාක්ෂණික අධ්‍යාපනයේ
මූලික අංග තුන ලෙස සැලකෙන්නේ දැනුම, නිපුණතා හා ආකල්පයි.)
නිර්මාණයක පසුබිමේ
ඇති විවිධාකාර දැනුම්, නිපුණතා සහ ආකල්පමය අංග හඳුනාගැනීම උනන්දුව දනවන සුළු
කටයුත්තක්. ඊට උදාහරණයක් ලෙස, කළු ගලකින් ප්‍රතිමාවක් නෙලීමේ කාර්යයක් ගැන සලකා
බලමු.
මේ සඳහා පහත දැක්වෙන
විෂය ක්ෂේත්‍රයන්හි ප්‍රවීණයන්ගේ දායකත්වය අවශ්‍ය වෙනවා.
1. පාෂාණ පිළිබඳ විශේෂඥ දැනුම
පහසුවෙන් කැටයම්
නිර්මාණය කළ හැකි පාෂාණ වර්ග හඳුනාගැනීම සඳහා එය අවශ්‍ය යි.
2. ලෝහ විද්‍යාව (Metallurgy)
වානේ සංයෝග කිරීමේ
තාක්ෂණය සහ, ලෝහ සඳහා රත් පිළියම් කිරීමේ තාක්ෂණය (පන්නරය තැබීමට අදාල තාක්ෂණය, Heat treatment) දියුණු ව පවතින පසුබිමක විවිධ ලෝහ වර්ග හා, ගල් වර්ග වැනි දැඩි
ද්‍රව්‍ය කැපියහැකි ආවුද නිපදවීම අපහසු කටයුත්තක් නොවෙයි. මෙම තාක්ෂණය දියුණුව
පවතින වර්තමානයේ ද එවැනි ආවුද නිර්මාණය කෙරෙනවා.
3. රසායන හා භෞතික විද්‍යාව පිළිබඳ
ශික්ෂණයන්
තෝරාගන්නා ලද පාෂාණවල
තිබිය හැකි අභ්‍යන්තර ප්‍රත්‍යාබලයන් ඉවත් කිරීමේ ක්‍රමවේද. (යොදා
ගන්නා පාෂාණ කැබැල්ලක් තුළ සම්පීඩනයන් හෝ ආතතීන් ඉතිරි ව තිබුණහොත් කටු - මිටි
පහරක දී අනවශ්‍ය ස්ථාන වලින් කැඩීයාම් සහ පිපිරීම් ඇති විය හැකියි. වර්තමානයේ ද, වානේ වර්ග, සමහර නිෆෙරස් ලෝහ සහ ඝනකම් වීදුරු වැනි දෑ සඳහා ප්‍රත්‍යාබල
සංසිඳුවීමේ ක්‍රම භාවිත කෙරෙනවා.)
4. සිවිල් ඉංජිනේරුමය ඉදිකිරීම් ශිල්පයට අදාල
දැනුම හා නිපුණතා
ත්‍රිකෝණමිතික අනුපාත, පාදයන් සම ව බෙදා ගැනීම හා කොටස්වලට බෙදා ගැනීම, ලම්බතාවය
හඳුනාගැනීම හා පවත්වා ගැනීම ඇතුළු විවිධ කටයුතු. (ප්‍රතිමා නිර්මාණයේ දී, ප්‍රතිමාවෙහි ඒ ඒ
අංගයන්හි පිහිටීම සනිටුහන් කර ගැනීමට අදාල වූ ලඹ ගණනාවක් සහිත ලඹ තට්ටුව, දැනට ද කෞතුකාගාරයන්හි දී දැකගත හැකියි.)
5. ප්‍රතිමාවන්ට අදාල සම්මත මිනුම් හා අනුපාත
පිළිබඳ දැනුම
ප්‍රතිමාවේ ඒ ඒ අංගයේ
පිහිටීම සහ ඒ එක් එක් අංගය අතර දුර ප්‍රමාණ, එක් එක් අංගයේ දිග පළල ආදිය සකසා ගැනීමේදී අවශ්‍ය වන අනුපාතයන්
දැක්වෙන පොතපත භාවිතා වී තිබෙනවා. ඒ පොතපත අතුරින් එකක් වූ "බිම්බමාන හෙවත් ශාරිපුත්‍රය" නමැති කෘතිය වර්තමානයේ ද සොයාගැනීමට තිබෙනවා.
අන්තර්ජාලයෙන් ලබාගත් ඡායාරූපයකි. මුල් හිමිකරුට තුති
6. නිර්මාණශීලීත්වය
මෙය ඉංජිනේරු දැනුමට
හා හා තාක්ෂණික හැකියාවට යා හැකි දුරින් එපිට පිහිටි දෙයක්. සියලු ශිල්ප ශාස්ත්‍ර,
තාක්ෂණික ක්‍රමවේද ආදිය වහල් කොටගෙන සුන්දර නිර්මාණයක් කළ හැකි වන්නේ සමහර
පුද්ගලයන් තුළ නිසගයෙන් ම පිහිටා ඇති නිර්මාණශීලී හැකියාවේ උදව්වෙන්.
7. ඇදහිලි සහ විශ්වාස
මේවා අතුරින් සමහරක්,
වර්තමාන මිනුම් දඬුවලට අනුව මිත්‍යාවන් සේ සලකා බැහැර කෙරෙනු ඇති. එදා මෙන් ම
වර්තමානයේ ද සමාජය සැදී තිබෙන්නේ තියුණු නුවණින් හා දාර්ශනික හැකියාවෙන් යුතු
මිනිසුන්ගෙන් ම පමණක් නොවෙයි. බුද්ධියෙන් අඩු මිනිසුන් යහපතෙහි මෙහෙයවීම සඳහා
ඇදහිලි, විශ්වාස සහ අනුහස් පිළිබඳ අදහස්වලින්
සිදුකෙරී ඇති මෙහෙය සුළුපටු නැහැ. සැබැවින් ම, මෙය ද වෙන ම සාකච්ඡා කළ යුතු
මාතෘකාවක්.
ප්‍රතිමා නිර්මාණයේදී, ප්‍රතිමාවක ඒ ඒ අංගය විකෘති වන සේ නිර්මාණය
කළ හොත් නිර්මාණකරුවන්ගේ පවුලේ ඒ ඒ අයට විපත් පැමිණෙන බවට විශ්වාසයන් පැවතී
තිබෙනවා. එවැනි පසුබිමක් තුළ නිර්මාණකරුවන් - වැඩියෙන් කාලය ගත කරමින් හෝ -
අඩුපාඩුවකින් තොරව කෘතිය නිමවීමට සැලකිලිමත් වෙනවා. අපේ රටේ දැකගත හැකි ප්‍රතිමා
විශාල සංඛ්‍යාව අතුරින් සුළු අඩුපාඩු හෝ සහිත ඒවා අතිශය අල්ප වීමට හේතුව මෙය බව
පැහැදිලි යි.
8. සාමාජීය පසුබිම
අපේ රටේ කුල ක්‍රමය
ද, වෙන ම ලිපියක් මගින් සාකච්ඡා කළ යුතු මාතෘකාවක්. එහි යම් යම් සාධනීය ලක්ෂණයන් ද
තිබී ඇති බව කීවොත් සමහරවිට ඔබ කලබලයට පත්වනු ඇති. (මා මේ දක්වා කියවා ඇති තොරතුරු අනුව කුල
භේදය - කුල අතර උස් පහත් බවක් පනවා ගැනීම - පොළොන්නරු
යුගයෙන් මෙපිටට සිදුවූ දෙයක් බවයි පෙනෙන්නේ. බොහෝ විට එය චෝල ආක්‍රමණිකයන් සමග මෙහි පැමිණි හින්දු ආගමික
බලපෑම් නිසා ඇතිවූවක් විය හැකියි.)
විවිධ ශිල්පයන් ඒ ඒ
විවිධ ශිල්පී කණ්ඩායම් තුළ වර්ධනය වීමත්, ඒ ඇසුරින් විශේෂඥතා ගොඩනැගීමත් එසේ
සිදුවිය හැකි සාධනීය දේවල් අතරට වැටෙනවා. එසේ ම, ශිල්පයනට අදාල නව සොයා ගැනීම් හා
නව නිර්මාණ බිහිවීමද එවැන්නක්.
මේ හැරුණු විට, ඒ සියල්ල ඇසුරින් විශිෂ්ට කලා කෘතීන් බිහිවීම සඳහා ඒවායේ
නිර්මාණකරුවන්ට නිදහස් මානසික වටපිටාවක් තිබීම අත්‍යවශ්‍ය වෙනවා. වර්තමානයේ, තතු
නොදත් බොහෝ දෙනෙකු කියන අන්දමේ අධික මානසික පීඩාවක් රජවරුන් සහ ප්‍රධානීන් විසින්
ඔවුන් මත යොදන ලද්දේ නම්, අප දකින කදිම සුන්දර නිර්මාණ ඔවුන් අතින් බිහිනොවනු වනු
ඇති බව නිසැකයි.
මේ සියල්ල අනුව
පැහැදිලි වන්නේ, මුලින් කී අන්දමේ නිර්මාණයක් සිදුකිරීම
සඳහා, විෂය ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක ප්‍රවීණත්වය මෙන් ම ඊට සාධනීයව සහාය වූ සාමාජීය
පරිසරයක් ද, ඒවා නියාමනය කිරීමේ වක්‍ර කාර්යභාරයක්
ඉටුකළ ඇදහිලි හා විශ්වාස පද්ධතියක් ද බලපා ඇති බවයි.
කෙසේ වුවද, මේ
ලිපියෙන් මා ඔබ වෙත ඉදිරිපත් කිරීමට අදහස් කළ ප්‍රධාන කරුණ වූයේ මා ඉහතින් සදහන්
නොකළ තවත් තාක්ෂණික නිපුණතාවක්. මෙවැනි විශලේෂණයක් අතරතුර පවා බොහෝ විට අමතක විය
හැකි එම අංශය පිළිබඳ ව මා හට ද සිහිපත් වුණේ මෑතක දී සිදුකළ නිරීක්ෂණයක් අතරතුර.
බහුතරයක් දෙනා නොදැන සිටිය ද, පොළොන්නරුවේ නෙළුම් පොකුණු තිබෙන්නේ එකක් පමණක් නොවෙයි. පහත පින්තූරයේ දැක්වෙන්නේ පොළොන්නරුව ලක්ෂ උයන ප්‍රදේශයේ දැකගත හැකි, සංරක්ෂණ කටයුතු නිමවා ඇති තවත් නෙළුම් පොකුණක්.
අප බොහෝ දෙනකු දැක තිබෙන, පොළොන්නරුව පුරාවිද්‍යා භූමිය තුළ පිහිටා
ඇති නෙළුම් පොකුණ මෙන් ම මෙය ද කොටස් ගණනාවක් ලෙස තනා, නියමිත පිහිටුම තිර වන පරිදි සකසන
ලද කුඩුම්බි හා තව් ආධාරයෙන් වද්දා එකලස් කර තිබෙනවා.
වෙනත් තැනක සවි කිරීම
සඳහා කොටස් වශයෙන් සකසන නිර්මාණයක, එකිනෙක වැද්දෙන කොටස්
මාරු වීම වැළැක්වීම පිණිස ඒවාට අංක යෙදීම අද පවා සිදු කෙරෙන දෙයක්.
මේ නෙළුම් පොකුණු
සියල්ලෙහි ද, ඒ එක් එක් කැබැල්ලෙහි, පුරාණ සිංහල ඉලක්කම් ලෙස හඳුනාගත හැකි සලකුණු සටහන් කර තිබෙනවා.
ඒ අනුව පැහැදිලි වන
කරුණක් තමයි, එකල මේවා, කොටස් වශයෙන් කිසියම් වැඩපොළක
සාදා මෙම ස්ථානවලට ගෙනවුත් එකලස් කරන්නට ඇති බව.
මෙම නිර්මාණය වෙන වෙන
ම කැබලි වශයෙන් වැඩපොළක සැකසෙද්දී, ඒවායේ අදාල දිග, පළල, චාප කොටස්, වෘත්ත ඛණ්ඩ ආදිය නිවැරදිව පිහිටන පරිදි කළුගලෙන් කපා නිමහම් කර
නොගත්තේ නම් ඒවා මේ
තරම් නිරවද්‍ය හැඩයන් පිහිටන පරිදි වැඩ බිමේදී එකලස් කර ගත නොහැකි බව අමුතුවෙන්
පැහැදිලි කළ යුතු නැහැ.
ඒ සඳහා මූලික වශයෙන් අවශ්‍ය
වන්නේ කුමක්ද?
පළමු ව මෙම නිර්මාණයේ
සම්පූර්ණ ඉංජිනේරු සැලසුම් චිත්‍ර සටහන, කිසියම් අනුපාතයකට අනුව ඇඳගත යුතු වෙනවා. ඉන්පසු එහි සඳහන්
තොරතුරුවලට (Details)
අනුකූල වන පරිදි කොටස් කිහිපයක් වශයෙන් එය කළුගල් කුට්ටි
වලින් කපා සකසා ගත යුතු වෙනවා. ඉංජිනේරු සැලසුමට අනුව යොදාගත් අංක පිළිවෙළ, ඒ ඒ අනුයාත කොටස්වලට යෙදිය යුතු වන අතර එම අංක පිළිවෙල ද, සම මට්ටම ද (Level) පිහිටන පරිදි වැඩ බිමේදී ඒවා එකලස් කර ගත
යුතු වෙනවා.
මේ අනුව අපට පැහැදිලි
වන කරුණ තමයි, විශාල ගොඩනැඟිලි, ස්ථූප ආදිය පමණක් නොව, සාපේක්ෂව කුඩා වූ
මෙවැනි නිර්මාණයක් පවා, ඉංජිනේරු සැලසුම්
චිත්‍රකරණය (Engineering drawing) පිළිබඳ නිපුණතාවය ද නොමැතිව නිර්මාණය කළ
නොහැකි බව.
බොහෝ විට අපගේ
අවධානයට ලක් නොවුණ ද, අපේ පැරණි ශිල්පීන් අතර, මෙම ලිපියේ මුලදී සඳහන් කෙරුණු තාක්ෂණඥයන් හැරුණු විට ඉංජිනේරු සැලසුම්
ශිල්පීන්ද සිටින්නට ඇති බව නිසැකයි. එම ශිල්පය ද අපේ පැරණි දැනුම් පද්ධතිය තුළ වූ
තවත් එක් ශිල්ප ඥානයක් බව පැහැදිලියි.
(ගල්විහාර හිඳි පිළිමයේ ඡායාරූපය අන්තර්ජාලයෙනි. මුල් හිමිකරුට තුති)
