- බන්ධුල සිසිර කුමාර -
සිංහල බෞද්ධයා කියන්නනෙ කවුද? මෙය දුටු මතිනුත් කළබල වෙන සමාජ කණ්ඩායම් පවා අද සිටිනවා. එහෙත් මා දන්නා තරමින් බ්ලොග් කියවන ජනතාව යනු බුද්ධිමත් හා විචාරශීලි ජනතාවක්. ඒ නිසා අපි මෙය පැහැදිළි කර ගනිමු.
( මා අර මුලින් කී කණ්ඩායම්වලට නම් "සිංහල බෞද්ධයා" යනු බොහොම භයානක ත්‍රස්තවාදියකු බඳු සත්ත්වයකු හඳුන්වන තවත් නමක්. එසේ ම, ඉහත කී අය අතුරින් තවත් පිරිසකට අනු ව "බෞද්ධයා" නම් "උපාසකයකු" විය යුතුයි.)
මෙය ගැටළුවක් සේ පෙනේ නම් ටිකක් ආපස්සට, සහස් වස් කිහිපයක් පසුපසට ගොස් බැලූ විට එය හොඳින් නිරාකරණය කර ගත හැකියි.
එකල සිංහලය නමින් හැඳින්වුණු රටේ (මෙය මගේ හිතලුවක් නොවේ. එය තහවුරු කෙරෙන සාධක බොහොමයි) ස්වදේශික ජන වර්ග තුනක් සහ සංක්‍රමණිත (බොහෝ විට, බෙංගාලයේ සිට සංක්‍රමණය වූ ) ජන පිරිසක් ජීවත් වෙනවා. මේ ඒ ඒ කණ්ඩායම් ඔවුන්ගේ අනන්‍ය සංස්කෘතීන් හා ප්‍රාථමික මට්ටමේ ආගමික විශ්වාසයන් තුල ජීවත් වෙනවා.
ක්‍රි. පූ. තුන් වන සිය වසේදී රාජ්‍ය අනුග්‍රහය සහිත ව නිල වශයෙන් බුදු දහම හඳුන්වා දීමෙන් පසු ව ඉහත කී ජන වර්ග හතර, ක්‍රමයෙන් තම ජීවිත තුලට මෙම අළුත් දහමේ හර පද්ධතීන් ඇතුල් කරගන්නවා. එහෙත් එහිදී ඔවුන්ගේ පැරණි ඇදහිලි හා සමහර චර්යාවන් සියයට සියයක් ඉවත් කරගන්නේ නැහැ. දැඩි නීති රීති පද්ධතියක් ඔස්සේ අනුගාමිකයා හික්මවන්නට උත්සාහ නොකළ, විචාරශීලිත්වයට ඉඩ තබා ඇති බුදු දහමින් එසේ ඉවත් කර ගැනීමට බල කෙරුණෙත් නැහැ.
මෙහි ප්‍රතිඵලය වූයේ කුමක්ද? අර සියලු ජනවර්ග, තම තමන්ගේ පැරණි දෙවිවරුන්, බුදුන් සරණ ගිය අය ලෙස නම් කර අළුත් රටාව තුලට අනුගත කර ගත්තා. එතෙක් පැවති තොවිල් පවිල්, අභිචාර විධි ආදිය වෙනස් කර ගත්තා, බුදුන් ගේ අණට දමනය වන යකුන් බවට පත්කර ගනිමින්. බිලි පූජා අවම වී බොහෝ විට ඒවායේ සංකේතයන් පමණක් ඉතිරි වුණා.
මෙසේ එකල පැවැති බෞද්ධ පුද පූජා විධිත්, ඒ අතරතුර ම, අත නොහැර දමා වෙනස් කරගත් තම පැරණි අභිචාර විධිත් පවත්වාගෙන ආ මේ ජනවර්ග හතර, තවත් සියවස් කිහිපයක් තම ජනවාර්ගික අනන්‍යතාවයන් නාමික වශයෙන් රැකගෙන සිටිනවා. අනුරාධපුර රාජධානි සමයේ මුල් කොටස තුලදී ම ක්‍රමයෙන් ඒ ජනවාර්ගික පදනම් අමකත ව ගොස් රටේ නමින් හැඳින්වෙන, රටේ ජාතිය, එනම් " සිංහලයන්" බවට පත් වෙනවා.
ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය හැඳින්වෙන්නේ " සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය" නමින්. ඒ අනු ව " සිංහල බෞද්ධයා" යනු සිංහලය නමැති රටේ ජීවත් වන බෞද්ධ ආචාර ධර්ම අනුව ජීවිතය හැඩ ගසා ගත් අයෙකුට. ඔහු උපාසකයකු නොවෙයි. ( අදටත් බොහෝ දෙනා අග මුල පටලවා ගන්නේ සිංහල බෞද්ධයා නමැති පුද්ගලයා උපාසකයකු විය යුතු යැයි සිතන්නට යාමෙන්!)
ඔහු උපාසකයකු නම් ගවයන් කරත්තයට බැඳ බර අද්දවා ගන්නේ නැහැ. මී ගවයන්ගේ ශ්‍රමය කෘෂි කර්මය සඳහා යොදා ගන්නෙත් නැහැ. ඒ විතරක් නොවෙයි, එහෙනම් දෙනුන්ගෙන් කිරි ලබා ගන්නෙත් නැහැ.
(සතුන්ගෙන් කිරි දොවා ගැනීම මොන තරම් අමානුෂික, අපරාධකාරී ක්‍රියාවක් දැයි ඔබ සිතනවාද? එය වටහා ගැනීමට මෙම උපමාව සිතා බලන්න. කිරි බොන වයසේ දරුවකු සිටින මවකට, දරුවා වෙනුවෙන් එරෙන කිරි ටික වෙනත් කිසිවකු බලහත්කාරයෙන් දොවා ගෙන යන්නේ නම්!!! එය කෙබඳු ක්‍රියාවක්ද?)
උපාසකයකු නොවූ ඔහු මේ සියල්ල ම කළා. එහෙත් බර අදින ගවයා තමන්ගේ ජීවිකාව කර දෙන සගයකු, පවුලේ කෙනෙකු ලෙසයි ඔහු සැලකුවේ. මී ගවයා කෙරෙහිත් එසේමයි. දෙනුන්ගෙන් කිරි දොවා ගත්තේ පැටවාගේ අවශ්‍ය තාව සැළකිල්ලට ගෙන ඌට ප්‍රමාණවත් තරමක් ඉතිරි කරමින්. බුදු දහමෙහි කියැවෙන දේ තම සිත් සතන් තුලට ධාරණය කරගෙන සිටි ඔවුන් විශ්වාස කළා, තමන් ද සසර සරන අතර මෙවන් තිරිසනුන් වී උපදින්නට ද ඉඩ ඇති බව හා එම සතුනට ක්‍රෑර ලෙස සැළකුවහොත් එය කෙදිනක හෝ තමා කරා ද ආ හැකි බව.
එසේ අපරාධකාරී නොවී හැකි තරම් මානුෂික වෙමින් ඔවුන් සපයා ගත් බතින් හා කිරි අහරින් තමන්ද පෝෂණය වී බුදුන් ඇතුළු තෙරුවන විෂයෙහිත් පූජා කළා.
මේ සරල උදාහරණ කිහිපයක් පමණයි. දීර්ඝ වශයෙන් විශ්ලේෂණය කරමින් පරීක්ෂා කළහොත් සොයා ගැනීමට හැකියි, සමාජය, සතුන් හා ගහකොළ ඇතුළු පරිසරය ආදිය සම්බන්යෙන් වූ සියළු කටයුතු, චර්යා ධර්මයන් සියල්ල ම පාහේ (ගැඹුරු බෞද්ධ දාර්ශනික මූලධර්ම නොව) ගිහි ජීවිතයේදී ප්‍රායෝගික ව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි බෞද්ධ සාර ධර්ම මත ගොඩ නැගුණු ඒවා බව.
උපාසකයකු නොවූ සිංහල බෞද්ධයා මසුන් ඇල්ලුවා. එහෙත් ඒ සඳහාත් ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් තිබුණා. වැවේ මසුන් බිලී බෑම තහනම් ක්‍රියාවක්. කෘෂිකාර්මික චක්‍රයේ එක්තරා අවස්ථාවක වැව හින්දවනු ලැබුවා.මේ සඳහා වැවට අදාල කුඹූරු හිමි සියළු දෙනා සහභාගි වුණා. පත්ලේ වූ රොන්මඩ සහිත ජලය කුඹුරු වෙත මුදා හැරුණා. ඉතිරි වන ජලයෙහි වූ මසුන් අල්ලා ගන්නා ලද අතර කුඩා පැටවුන් හා බිත්තර දැමීමට සමීප ව ඇති මසුන් ද නැවත ජලයට මුදා හැරුණා. කුඩා පැටවුන් හා ගැබ්බර සතුන් නොමැරීම සදාචාරත්මක ආචාර ධර්මයක් සේ ද පෙනෙන අතර අනෙක් අතින් මෙය තිරසාර පැවැත්මේ චර්යාවක් ද වූවා. පැටවුන් හා බිත්තර සහිත මසුන් මැරුවේ නම් ඒ මත්ස්‍ය ප්‍රජාව වැවෙන් වඳ වී යනු ඇති.
(ඇත්ත වශයෙන් ම සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය තුල වු චර්යා ධර්මයන් සියල්ල තිරසාර පැවැත්ම හා අත්වැල් බැඳ ගෙන ඇති හැටි ඒ පිළි බඳ ව අධ්‍යයනයක් කළහොත් මනා ව වටහා ගත හැකියි.)
ඉතින්, මෙසේ අල්ලා ගන්නා ලද මත්ස්‍ය අස්වැන්නේන් මුල් කොටස වෙන් කළේ පන්සල ට! ඉන්පසු ගම් ප්‍රධානියාට, වැවේ නිලධාරින්ට, පවුලේ පිරිමියකු නැති කමින් වගා කටයුතු කර ගැනීමට නොහැකි ව අසරණ වූ කාන්තාවන්, වයස්ගත අය ආදිය සිටින පවුල් වලටත් කොටස් වෙන් කෙරුණා. ඉතිරිය, වගා කරන කුඹුරු ඉඩම් පුමාණයේ අනුපාතයට කුඹුරු හිමියන් අතරේ බෙදා දෙනු ලැබුවා.( වැවේ නඩත්තු සඳහා දායකත්වය සැපයිය යුතු වූයේද මෙම අනුපාතයටයි.)
සමහර වැව්වල මත්ස්‍ය ආදායම යම් යම් විහාරවල නඩත්තුව සඳහා පූජා කර ඇති බව දුටු විට වර්තමානයේ සිංහල බෞද්ධයා තුලින් උපාසකයකු සොයන අයට මොනවා හිතේවිද? මෙබඳු පූජාවන් ගැන කියැවෙන ශිලා ලිපි කිහිපයක් ම ඇති අතර, අනුරාධපුරයේ අභයගිරිය ආසන්නයේ පිහිටි දීඝපාසාණ ලෙනෙහි ඇති ලෙන් ලිපියෙහිද කියැවෙනවා එම ආරාමයේ නඩත්තුව සඳහා එක්තරා වැවක මත්ස්‍ය ආදායම පූජා කරන ලද බව.
ප්‍රාණඝාතය පාප කර්මයක් වුවත් විදේශ ආක්‍රමණ හමුවේ සිංහල බෞද්ධයන් නිර්භීත ලෙස සටන් කර සතුරන් මරා දමා දේශය රැක ගත්තා. එහෙත් බුදු දහමින් ඔවුන් ලබා තිබූ හික්මීම ඒ සියලු කටයුතු තුල ම වූවා. ඒ නිසා ඔවුන් බලවත් ව සිටි කාලයන් හි පවා අනුන්ගේ රටවල් අල්ලා ගැනීම පිණිස යුද වැදුණේ නැහැ.
ගවයන්, අශ්වයන්, අලි ඇතුන් ආදී සතුන් මූලික ව හීලෑ කරගන්නා ලද්දේ උන්ගේ ශ්‍රමය ලබා ගැනීමට වන අතර කල් යාමේ දී ඔවුන් සිය සංස්කෘතිකාංග තුල ට ද ඇතුලත් කරගනු ලැබුවා. මෙය මෙහි පමණක් නොව ලෝකය පුරාවටත් ආසියානු කලාපය පුරාවටත් දැකිය හැකියි.
අලි ඇතුන් පෙරහැර සඳහා යොදා ගැනීම ගැන බොහෝ දෑ කියැවෙන මේ කාලයේ දන්ත ධාතුව ගැනත් යමක් සඳහන් නොකළ හොත් එය අඩුවක්.
මුලදී ම කී පරිදි බුදු දහමට අනුව ජීවිතය හැඩ ගස්වාගත් ජනතාවගේ සිත් සතන් තුල වූ විශිෂ්ඨතම චරිතය බුදුන් වහන්සේ වූවා. ජීවමාන ව සිටිද්දී උන් වහන්සේට ඉතා සමීප වස්තූන් වූ දන්ත ධාතුව හා පාත්‍රා ධාතුව මෙරටට ලැබුණු විට ඔවුන් ඒවා ඉතා ගෞරව සම්ප්‍රයුක්ත ව සලකන්නට වුණා. තව ද ඒවායේ ආනුභාවයෙන් සශ්‍රීකත්වය ඇතිවෙතැයි යන විශ්වාසයක් ද ගොඩ නැගුණා. මෙම විශ්වාසයන් කෙතරම් ප්‍රබල වූයේද යත්, රට තුල රජුන් කිහිප දෙනෙකු සිටින අවස්ථාවන්හිදී වැසියන් විසින් මහරජු ලෙස පිළිගන්නා ලද්දේ මෙම වස්තූන් තමා භාරයේ තබා ගෙන සිටින පාලකයායි. පාත්‍රා ධාතුව යම් කිසි කලක දී කොතැනක හෝ නිදන් කරන ලද බව කියැවෙතත් මහනුවර රාජධානියෙන් 1815 දී අපගේ රාජ වංශය අවසන් වන තුරු ම දන්ත ධාතුව රටෙහි මහරජුගේ භාරකාරිත්වයෙහි පැවතුනා. ඊට අදාල පුද පිළිවෙත්, පූජා, පෙරහැර ආදිය ද වර්ධනය වී පැවතුනා. මේ පෙරහැර සඳහා ද අලි ඇතුන් යොදා ගනු ලබන බව කවුරුනුත් හොඳින් දන්නා දෙයක්. ඒ සඳහා අලි ඇතුන් යොදා ගැනීම බුද්ධ දේශනාවට එකඟදැයි යනාදී ප්‍රශ්න, මගේ මේ ලිපිය අවබෝධයෙන් කියවූවෙකු ට නැඟෙතැයි මා සිතන්නේ නැහැ.
අලි ඇතුන් පෙරහැර සඳහා යොදා ගැනීමට එරෙහි ව අදහස් දක්වන අය අතර, කණ්ඩායම් දෙකක් මට මුණ ගැසී තිබෙනවා. මෙයින් එක් පිරිසකගේ මතය වූයේ මෙවැනි සංස්කෘතිකාංග හා අභිචාරාත්මක කටයුතු වැනි දෑ හරසුන් කටයුතු බැවින් ඒ වෙනුවෙන් සතුන් හිරිහැරයට පත් කිරීම නොකළ යුතු බවයි.
මෙය පැහැදිළි කිරීම සඳහා මා නැවත " සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය" ඉදිරියට ගෙනෙනවා.
යමෙක් මේ රටේ පාලකයා වන්නේද ඔහු සිංහල බෞද්ධයකු විය යුතු යැයි සම්මතයක්, සම්ප්‍රදායක් රට තුල ගොඩ නැගී තිබුණා. තම පාලකයා,තම ඕනෑ එපා කම් හා තම සංස්කෘතිය මැනැවින් හඳුනා ගත්තකු විය යුතු බවත් එසේ නොවීමෙන් බොහෝ ගැටළු ඇති විය හැකි බව රටවැසියා විශ්වාස කළ නිසයි එසේ වූයේ. මේ නිසා අසිංහල හා අබෞද්ධ රජුන් පාලකයන් ලෙස පත්වූ අවස්ථාවලදී සිංහල සංස්කෘතිය තුලට අනුගත වීමටත් බුදුදහම වැළඳ ගැනීමටත් එම රජවරුනට සිදු වුණා.
සිංහල බෞද්ධ ජනතාව අනුරාධපුර යුගයේ පසු භාගයේ සිට සාමාන්‍යයෙන් වසර දෙසීයකට වරක් බැගින් දරුණු විදේශ ආක්‍රමණවලට මුහුණ පෑවා. මෙයින් සමහරකදී සමූලඝාතනය වීමට ඉතා ආසන්න තත්ත්වයේ විනාශයන් සිදු වූවා. මේ සියලු සිද්ධීන් හමුවේ අප ගොඩ නගාගෙන තිබූ බොහෝ දේ අභාවයට ගියා. මේ විනාශකාරී ක්‍රියාවලියේ, වඩාත් පසුකාලයේ අවස්ථා දෙකකදී සිදු වූ - මා මෙහි සදහන් කිරී‍මෙන් වැලකී සිටින - සිදුවීම් දෙකක් හේතු කොට ගෙන මේ " සිංහල බෞද්ධ ප්‍රජාව" ලිහිල් ව එතෙක් වූ ඒකීයත්වයෙන් විසිරී යන තත්ත්වයක් ඇති වුණා. (ඊට බල පෑ උප හේතු ද බොහෝ වූ බවත් සඳහන් කළ යුතුයි) මෙසේ විසිරී ගිය පසුත් කිසියම් දුරකට හෝ " සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය" තුල රැඳී සිටින ප්‍රජාවට, දන්ත ධාතුව, ශ්‍රී මහා බෝධිය වැනි වස්තූන් තවමත් සිය මුඳුන් මල් කඩ ව පවතිනවා.
මා මගේ වෙනත් ලිපි වල ද (මුලට කෙටීම බලන්න.) සඳහන් කර ඇති පරිදි විවිධ හේතු මත ලෝක බලවතුන්ට මේ භූමිය ඉතා වැදගත්. ඔවුන්ට ඊට ඇති මහත් බාධාවක් වන්නේ," කිසියම් දුරකට හෝ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය තුල රැඳී සිටින ප්‍රජාවයි." එහි මුල් වලට පහර දී බිඳ හෙලනු ලැබුව හොත් ඉතිරි කටයුතු සාර්ථක කර ගැනීම ඉතා පහසුයි. ඔවුන් ඒ නිසා එම මුල් සිඳීමට, ඒ සඳහා යෙදවිය හැකි සියපු පාර්ශ්වයන් ම භාවිතා කරනවා. පෙර කී කණ්ඩායම අයත් වන්නේ එසේ භාවිතා වන එක් පිරිසකටයි.
ඉතා සුළුතරයක් වූ අනෙක් පිරිසගේ මතය වූයේ සංස්කෘතිකාංගවල වටිනාකම පිළිගන්නා නමුත් අලි ඇතුන් පෙරහැර සඳහා යොදා ගැනීම අනුමත නොකරන බවයි.සමහර විට එය ඔවුන් අදාල සියලු තතු නොදැනීම නිසා එළැඹ ගත් ආස්ථානයක් විය හැකියි. මා පෙර ද සඳහන් කළ පරිදි " සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය" යනු කුමක්දැයි වටහා ගත් පසු ඔවුන් සිය අදහස වෙනස් කර ගැනීමට ඉඩ තිබෙනවා.
.අවසාන වශයෙන් වෙනත් බෞද්ධ සංස්කෘතීන් ගැන කියන්නට ඇත්තේත් මෙවැනි ම කථාවක්. මියන්මාර බෞද්ධ සංස්කෘතිය, තායිලන්ත බෞද්ධ සංස්කෘතිය ආදියත් " සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය" ට ද වෙනස් වූ තවත් සංස්කෘතික ප්‍රවාහයන්. අනෙක, එම සංස්කෘතීන් තුල සිටින්නන් ද, උපාසකයන්, බෝධිසත්වයන් නොවෙයි. බුදු දහමේ ආභාසය ලබා හැඩ ගස්වා ගත් සංස්කෘතියක් සහිත සාමාන්‍ය මිනිසුන්.
මේ සබැඳි ඹස්සේ මා ගීත දෙකකුත් ඉදිරිපත් කරනවා. එකිනෙකට බොහෝ වෙනස් වුවත් මා කී දෙයට ඒ දෙක ම අදාල බැව් සිතුණු නිසා.
No comments:
Post a Comment